
Pre-eclampsie tijdens de zwangerschap: symptomen en behandeling
Pre-eclampsie is een ernstige zwangerschapscomplicatie die wordt gekenmerkt door hoge bloeddruk en eiwit in de urine. Het komt voor bij ongeveer 3-5% van alle zwangerschappen en kan gevaarlijk zijn voor zowel moeder als baby. Vroege herkenning en behandeling zijn essentieel.
Wat is pre-eclampsie?
Pre-eclampsie is een aandoening die alleen tijdens de zwangerschap voorkomt, meestal na de 20e week. Het wordt veroorzaakt door problemen met de placenta, waardoor bloedvaten beschadigd raken en de bloeddruk stijgt.
Kenmerken van pre-eclampsie:
- Hoge bloeddruk (≥140/90 mmHg)
- Eiwit in de urine (proteïnurie)
- Ontstaat na 20 weken zwangerschap
- Kan plotseling en snel verergeren
Symptomen van pre-eclampsie
Pre-eclampsie kan zich op verschillende manieren uiten:
Vroege symptomen:
- Hoge bloeddruk
- Eiwit in de urine
- Plotselinge gewichtstoename
- Zwelling van handen, gezicht en voeten
Ernstige symptomen:
- Hevige hoofdpijn
- Wazig zien of lichtflitsen
- Pijn onder de ribben (rechtszijde)
- Misselijkheid en braken
- Kortademigheid
- Verminderde urineproductie
Waarschuwing: Bij ernstige symptomen direct medische hulp zoeken!
Risicofactoren pre-eclampsie
Bepaalde factoren verhogen het risico op pre-eclampsie:
Medische factoren:
- Eerste zwangerschap
- Pre-eclampsie in eerdere zwangerschap
- Familiegeschiedenis van pre-eclampsie
- Hoge bloeddruk voor de zwangerschap
- Diabetes
- Nierziekten
- Auto-immuunziekten
Andere risicofactoren:
- Leeftijd onder 20 of boven 35 jaar
- Overgewicht (BMI > 30)
- Meerlingzwangerschap
- Meer dan 10 jaar tussen zwangerschappen
Complicaties van pre-eclampsie
Pre-eclampsie kan leiden tot ernstige complicaties:
Voor de moeder:
- Eclampsie (stuipen/toevallen)
- HELLP-syndroom
- Beroerte
- Lever- en nierproblemen
- Stollingsproblemen
- Placentaloslating
Voor de baby:
- Groeivertraging
- Vroeggeboorte
- Laag geboortegewicht
- Zuurstoftekort
- Verhoogd risico op overlijden
Diagnose pre-eclampsie
De diagnose wordt gesteld door regelmatige controles:
Standaard controles:
- Bloeddrukmetingen
- Urineonderzoek (eiwit)
- Gewichtscontrole
- Symptomen bespreken
Aanvullend onderzoek:
- Bloedonderzoek (lever, nieren, bloedplaatjes)
- 24-uurs urinecollectie
- Echo's van de baby
- Doppler-onderzoek (bloedstroom placenta)
Behandeling pre-eclampsie
De behandeling hangt af van de ernst en zwangerschapsduur:
Milde pre-eclampsie:
- Regelmatige controles
- Bedrust (thuis of ziekenhuis)
- Bloeddrukverlagende medicatie
- Monitoring van moeder en baby
Ernstige pre-eclampsie:
- Ziekenhuisopname
- Medicatie tegen hoge bloeddruk
- Magnesiumsulfaat (ter voorkoming stuipen)
- Corticosteroïden (longen baby)
- Bevalling inleiden of keizersnede
Belangrijkste behandeling: Bevalling is de enige definitieve behandeling van pre-eclampsie.
Preventie van pre-eclampsie
Aspirine therapie:
- Lage dosis aspirine (80-100mg) vanaf 12 weken
- Voor vrouwen met verhoogd risico
- Op advies van zorgverlener
Leefstijl:
- Gezond gewicht voor de zwangerschap
- Gezonde voeding
- Regelmatige beweging
- Niet roken
- Beperkt alcohol (sowieso tijdens zwangerschap)
Nazorg na pre-eclampsie
Direct na de bevalling:
- Bloeddruk blijft vaak verhoogd
- Medicatie kan nodig blijven
- Nauwlettende monitoring eerste dagen
Lange termijn:
- Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
- Regelmatige controles bloeddruk
- Gezonde leefstijl belangrijk
- Preconceptiezorg bij volgende zwangerschap
Wanneer direct hulp zoeken?
Bel onmiddellijk je verloskundige, gynaecoloog of 112 bij:
- Hevige hoofdpijn die niet weggaat
- Wazig zien of lichtflitsen
- Erge pijn onder de ribben
- Plotselinge zwelling gezicht/handen
- Verminderde babybeweging
- Kortademigheid
- Misselijkheid en braken
Pre-eclampsie en volgende zwangerschappen
Risico op herhaling:
- 15-20% kans bij volgende zwangerschap
- Hoger risico bij ernstige vorm
- Vroegere preventieve maatregelen mogelijk
Preconceptiezorg:
- Bespreek risico's met zorgverlener
- Optimaliseer gezondheid voor zwangerschap
- Plan aspirine therapie indien nodig
Veelgestelde vragen
Is pre-eclampsie te voorkomen?
Niet altijd, maar aspirine kan het risico verlagen bij risicogroepen.
Kan ik pre-eclampsie zelf herkennen?
Vroege symptomen zijn vaak mild. Ga altijd naar controles!
Is pre-eclampsie gevaarlijk?
Ja, maar met goede zorg zijn de meeste uitkomsten goed.